Het geheim van Mad Honey
Het groeit aan de zuidoostkust van de Zwarte Zee en wordt ook wel met viagra vergeleken. Wat is het geheim van rhododendronhoning? Fotograaf Marcel Bakker zocht het antwoord.
Tweeënhalf duizend jaar geleden ging het leger van Xeno-phon er bijna aan ten onder. In 2014 belandden er nog honderden Turkse dorpelingen door in het ziekenhuis. Er zijn óók mensen die er hun liefdesleven flink door zien opbloeien. Je hebt er zelfs die er voorspellende gaven van krijgen.
Wat is het? Precies: de rhododendronhoning van de zuidoostkust van de Zwarte Zee. In zijn begeleidende tekst bij Marcel Bakkers fotoserie legt Thijs Peters uit wat ten grondslag ligt aan de substantie die bekend is onder zulke diverse namen als ‘giftige honing’, ‘gekke honing’, ‘psychedelische honing’ en ‘viagra-honing’.
De nectar van de in deze streken rijkelijk bloeiende paarse rhododendron ponticum en de gele rhododendron luteum is giftig door de aanwezige grayanotoxinen. Als het in het voorjaar veel regent, spoelt dat gif uit de bloemen. Is het voorjaar zonnig, dan strijken de bijen en masse op de rhododendrons neer en nemen de nectar mee naar hun korven. Zo weinig als een bij merkt van die grayanotoxinen, zo heftig zijn de effecten bij de mens.
Wat nu interessant is: wat in grote hoeveelheden tot waanzin kan leiden, kan in kleine hoeveelheden opvallende merites hebben. Dat zie je wel bij meer natuurlijke producten. Al vele eeuwen weten ze in de streek van herkomst dat de honing lustopwekkend en libidoverhogend werkt. In de 18de eeuw dook wat toen Osmaanse honing heette in Frankrijk op als ‘miel fou’, waarvan heimelijk lepeltjes werden toegevoegd aan alcoholische consumpties.
Toen in de 20ste eeuw viagra op de markt kwam, verkondigden inwoners van de zuidoostkust van de Zwarte Zee dat zij ‘allang zoiets hadden’. Er loopt onderzoek naar andersoortige medische toepassingen. In het ziekenhuis van Trabzon doet plastisch chirurg Orden Gülbin onderzoek naar de werking bij wondgenezing. De imkers hopen dat hun ‘gekke’ honing binnen afzienbare tijd de status verwerft van serieus medicijn.